„Poznać pana po cholewie
To dziewiąty pułk w Grajewie.
Lance do boju, szable w dłoń,
Bolszewika goń, goń, goń…”

Uroczystości w Domanowie 21.09.2014

W niedzielę 21 września Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK wraz z GRH 9 SPK wzięli udział w uroczystościach 75 rocznicy walk z IX 1939 r. Poza nami w uroczystości wzięły udział lokalne władze oraz mieszkańcy Domanowa, zaś wojskowy charakter całej uroczystości nadała orkiestra wojskowa z Elbląga oraz kompania honorowa wystawiona przez 2 batalion zmechanizowany 15 GBZmech. Uroczystość rozpoczęła się na placu przed Szkołą Podstawową, która od 1969 r. nosi imię por. Izydora Kołakowskiego (oficera 9 PSK, poległego w Domanowie w dniu 13 IX 1939 r.).

Stąd zebrani udali się zorganizowana kolumną do kościoła. Po mszy świętej na placu przed kościołem nastąpiło odsłonięcie pamiątkowej tablicy, a następnie kolumna uczestników udała się pod miejscowy cmentarz. Tam delegacje złożyły wieńce na grobie żołnierzy 9 PSK poległych w tym miejscu we IX 1939 r. Część oficjalną zakończono ponownie na placu szkolnym. Nie był to jednak koniec uroczystości, gdyż zebrani mieli jeszcze możliwość wysłuchać krótkiego koncertu orkiestry wojskowej, obejrzeć pokaz wyszkolenia wojskowego przygotowany przez żołnierzy z Giżycka oraz zapoznać się z dioramą uzbrojenia z IX 1939 r. przygotowana przez GRH 9 PSK.

KOŁAKOWSKI Izydor (1908 – 1939)
Urodził się 23 VI 1908 r. w Miłoszewicach (pow. Przasnysz) jako syn Damazego, zarządcy majątku Miłoszowice (1866-1942) i Julii z Ropelewskich (1866-1939). Był drugim z ich trojga dzieci, a zarazem jedynym synem. W roku 1906 urodziła się bowiem jego starsza siostra, zaś w 1911 młodsza.
Izydor od 1915 r. uczęszczał do 7-klasowej szkoły powszechnej, a po jej ukończeniu do gimnazjum humanistycznego w Przasnyszu. Po 5-klasie gimnazjum przerwał naukę i złożył podanie do PKU z prośbą o przyjęcie do WP w charakterze ochotnika. Po pozytywnym rozpatrzeniu jego prośby 15 X 1927 r. dostał przydział do 1 pułku łączności. W pułku tym po odbyciu zasadniczej służby wojskowej pozostał jako podoficer zawodowy, otrzymując kolejne awanse w VI 1928 r. po ukończeniu pułkowej szkoły podoficerskiej na st. szeregowego, następnie w XII 1928 r. na kaprala i w VI 1930 r. na plutonowego. 15 VIII 1931 r. został przeniesiony do 3 baonu telegraficznego w Grodnie, skąd 3 X 1931 r. został skierowany do Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. W opinii na jego temat ówczesny dowódca szkoły stwierdzał: Charakter zrównoważony. Sprytny, pogodnego usposobienia, bardzo pracowity, o bardzo dużej ambicji pracy. Postawa i prezencja bardzo dobra. Towarzysko wyrobiony dostatecznie. Sprawność fizyczna duża. Posiada POS i złotą OS. Odważny jeździec. Inteligentny. Jako żołnierz bardzo dobrze wyszkolony, lecz posiada mało doświadczenia w służbie kawaleryjskiej. Orientuje się dobrze, posiada pewność siebie w dowodzeniu. Nadaje się na dowódcę plutonu.
W dniu 5 VIII 1934 r. jako absolwent X Promocji (klasa kawaleryjska) otrzymał promocję oficerską na stopień podporucznika i przydział do stacjonującego w Grajewie 9 pułku strzelców konnych, w którym zameldował się 11 VIII. W 9 psk pełnił szereg funkcji oficerskich, m.in. dowódcy plutonu, instruktora pułkowej szkoły podoficerskiej, oficera oświatowego pułku, dowódcy szwadronu. W 1937 r. w rocznej liście kwalifikacyjnej został scharakteryzowany w sposób następujący: Bardzo sprytny i rozgarnięty; posiada dużo „chłopskiego rozumu”, czem łatwo pokonywa braki wykształcenia ogólnego. Ambitny pracownik, dużo uporu i woli, pewność siebie granicząca z zarozumiałością. Fizycznie bardzo sprawny. Wesoły, koleżeński, wzbudza powszechną sympatię. Bardzo zdolny instruktor. Osiąga bez specjalnego wysiłku świetne rezultaty. Bardzo lubiany przez szeregowców. Taktycznie dobrze przeszkolony, W polu ruchliwy i pełen inicjatywy. Doskonały typ młodszego oficera szwadronu. Nadaje się na każde stanowisko tak w linii, jak i w administracji. Rok wcześniej otrzymał prawo do noszenia Brązowej Polskiej Odznaki Jeździeckiej. Jako wytrawny jeździec brał udział w licznych zawodach konnych, m.in. 3-krotnie był członkiem pułkowej ekipy w Konnych Mistrzostwach Wojska Polskiego „Militari”. (W 1936 r. w Łucku zajął 62 miejsce, w 1937 w Białymstoku był 36, analogiczne miejsce zajął w 1938 r. podczas zawodów we Lwowie.) Posiadał również uprawnienia pilota kat. A w szybownictwie. W III 1938 r. został awansowany na stopień porucznika. W tym samym roku otrzymał dyplom i proporczyk Wołyńskiej BK jako nagrodę za brawurowe działanie szpicy pod m. Nowiny oraz w wyniku tego pochwałę dowódcy Podlaskiej BK za „rzetelną, uczciwą i wybijającą się pracę” na manewrach w pułku Wołyńskiej BK.
Wraz z pułkiem wyruszył na jego szlak bojowy w ramach kampanii wrześniowej 1939 r., jako dowódca plutonu w 3 szwadronie. Po walkach Podlaskiej BK na terenie Prus Wschodnich zastąpił rtm. Waldecka na stanowisku dowódcy 3 szw. Poległ w dniu 13 IX 1939 r. podczas bitwy 9 psk w rejonie Domanowa. Naoczny świadek owych wydarzeń, mieszkaniec wsi Pruszanki, tak po latach wspominał: Gdy podoficer ściągał na pelerynie dowódcę pod mur cmentarny, usłyszał ostatnie słowa: „To dla Ciebie Polsko”.
W lipcu 1947 r. został pośmiertnie za czyny wybitnego męstwa w kampanii wrześniowej 1939 r. odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl. (nr 11882), zaś od IX 1968 r. Szkoła Podstawowa w Domanowie nosi jego imię.

Awanse: ppor. – 15 VIII 1934 r., por. – 19 III 1938 r.;
Odznaczenia: Virtuti Militari V kl. (nr 11882, 1947 r.), Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (1938 r.);
Rodzina: ż. Wanda Skrzeszewska (I 1939 r.);

Facebook
Twitter
Email
Inne aktualności
W 106-tą rocznicę Odzyskania Niepodległości członkowie Towarzystwa Przyjaciół 9 PSK wraz z grupą rekonstrukcyjną, wzięli udział w uroczystościach rocznicowych zorganizowanych...
W dniu 18.10.2024 Święto Pułkowe wróciło do Zespołu Szkół nr 2 im. 9 PSK. Mamy nadzieję, że co roku będzie...
W dniach 21 – 22.09.2024 Towarzystwo Przyjaciół 9PSK razem z Grajewskim Centrum Kultury zorganizowało weekend modelarski. Podczas pierwszego dnia wystawy...
Jak co roku nasza delegacja wzięła w w uroczystościach związanych z obchodem 85 rocznicy bitwy 9 PSK pod Domanowem zorganizowanych...
W 80-tą rocznicę 8 września, niedaleko Leśniczówki Grzędy, pod pomnikiem poświęconym poległym w tej pamiętnej bitwie, spotykali się ludzie którzy...