Dzień, który przynosi uśmiech na twarzy, a wszystko dlatego, że kolejna pamiątka po 9 PSK trafiła do naszych zbiorów.
Tym razem udało nam się zakupić publikację, którą otrzymał por. Stanisław Błaszczak jako nagrodę za zajęcie I miejsca w pułkowych zawodach „Militari” w czerwcu 1933 r.
Potwierdzeniem jest oczywiście zapis w rozkazach dziennych pułku.
W Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół 9 PSK oraz GRH 9 PSK wzięli udział w dwóch uroczystościach, które odbyły się w 15. Giżyckiej Brygadzie Zmechanizowanej.
Pierwszą z nich było otwarcia Izby Pamięci 2 batalionu zmechanizowanego im. 9 Pułku Strzelców Konnych. Symbolicznego przecięcia wstęgi dokonali: dowódca 15. Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej gen. bryg. Jarosław Gromadziński, dowódca 2 batalionu zmechanizowanego ppłk Adam Krysiak oraz Prezes Towarzystwa Przyjaciół 9 PSK w Grajewie Antoni Dudziński. W trakcie uroczystości dowódca gen. Jarosław Gromadziński został uhonorowany Odznaką Pamiatkową 9 PSK.
Druga z uroczystości odbyła się w Klubie Garnizonowym 15 GBZmech. im. Zawiszy Czarnego, a było nią podpisanie listu intencyjnego Komitetu Społecznego w sprawie budowy pomnika Żołnierza Wyklętego por. Stanisława Grabowskiego „WIARUSA” i nadania Ośrodkowi Szkolenia na Rzecz Obronności i Bezpieczeństwa Kraju „Combat-Alert” jego imienia. List intencyjny podpisali: dowódca 15 GBZmech., przedstawicielka Posła na Sejm RP Wojciecha Kossakowskiego z Ełku, Komendant OSzPWL w Orzyszu, Burmistrz Orzysza oraz Prezes Zarządu Fundacji „Combat Alert”.
Spotkanie w gościnnych progach giżyckiej jednostki było też okazją do omówienia najbliższych wspólnych przedsięwzięć.
Na początku kwietnia , członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej 9 Pułku Strzelców Konnych , odwiedzili Wojskowy Cmentarz na Powązkach w Warszawie.
Podobnie jak w latach ubiegłych , oddali oni hołd pochowanym tam dowódcom grajewskiego pułku strzelców konnych .
Na tej warszawskiej nekropolii, spoczywają prochy pułkownika Franciszka Kaczkowskiego – pierwszego dowódcy 9 Pułku Strzelców Konnych oraz pułkownika Tadeusza Falewicza – dowódcy tego pułku w latach 1931–1939, który swój wrześniowy szlak bojowy zakończył w bitwie pod Kockiem. Niedawno, bo w 2003 roku, do ich grona dołączył płk Czesław Hake – były oficer rezerwy 9 PSK z okresu kampanii wrześniowej 1939 r. i późniejszy żołnierz AK ps. „Filip”.
Członkowie grupy rekonstrukcyjnej zapalili specjalnie przygotowane na tę okoliczność symboliczne znicze , wyrażając w ten sposób swój szacunek dla dowódców ukochanego pułku.
Nasi rekonstruktorzy, oddali również hołd ofiarom Zbrodni Katyńskiej, których symboliczny grób znajduje się na tym cmentarzu. Wśród ofiar tej zbrodni, był między innymi pułkownik Grabowski Tadeusz– dowódca 9 PSK w latach 1928–1931, który został rozstrzelany w Charkowie.
Ostatnim akordem wizyty na warszawskich Powązkach, było złożenie kwiatów pod Pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej.
SPOCZYWAJCIE W POKOJU.
Członkowie GRH 9 PSK z Grajewa
DOWÓDZTWO
D-ca: Płk Falewicz Tadeusz
Z-ca D-cy: Mjr Trenkwald Józef
Kwatermistrz: Mjr Dobrzyński Bohdan
Adjutant: Rtm. Traugutt-Tejchman Władysław
Of. Ord.: Por. Bernaciak Kazimierz
Of. Broni i Gaz.: Por. Silny Ferdynand
Szw. Gosp.: Por. rez. Bniński Stefan Józef Maria
Of. Żywn.: Ppor. rez. Hake Czesław
Płatnik: Kpt. int. Alberti Antoni
Lekarz: Por. dr med. Dąbrowski Kazimierz
Weterynarz: Por. lek. wet. Sobociński Józef
Kapelan: Ks. Gawędzki Andrzej
Szef: Wachm. Białecki Jan
1 SZWADRON
D-ca: Rtm. Robak Władysław
Pluton I: Ppor Kuźma Bartłomiej
Pluton II: Ppor. rez. Roleder Stanisław
Pluton III: Chor. Strzelczyk Franciszek
Szef: St. wachm. Bagdach Stefan
2 SZWADRON
D-ca: Por. Tucewicz Zygmunt
Pluton I: Por. Fiszer Andrzej
Pluton II: Ppor. rez. Karkowski Janusz
Pluton III: Ppor. rez. Szandrowski Juliusz
Szef: St. wachm. Parchimowicz Michał
3 SZWADRON
D-ca: Rtm. Waldeck Waldemar Maria
Pluton I: Por. Kołakowski Izydor
Pluton II: Ppor. rez. Suzanowicz Czesław
Pluton III: Ppor. rez. Siedlecki Jan
Szef: St. wachm. Walczak Aleksander
4 SZWADRON
D-ca: Rtm. Bielicki Jan
Pluton I: Ppor. Zamojski Jan
Pluton II: Ppor. Gałaj Czesław
Pluton III: Ppor. rez. Fijałkowski Kajetan
Szef: St. wachm. Kański Roman
SZWADRON CKM
D-ca: Rtm. Pierzak Walenty
Pluton I: Ppor. Zając Jan
Pluton II: Por. rez. Wykowski Stanisław
Pluton III: Por. rez. Firkowski Zygmunt
Szef: St. wachm. Adamski Kazimierz
PLUTON PPANC.
D-ca: Por. Kosz Henryk
PLUTON KOLARZY
D-ca: Ppor. Rowiński Stanisław
PLUTON ŁĄCZNOŚCI
D-ca: Ppor. Maruszczak Edward Franciszek
9 pułk strzelców konnych został sformowany 10 X 1921 roku w Hrubieszowie w wyniku reorganizacji pułków biorących udział w wojnie 1920 roku. W jego skład weszła część pododdziałów 1 psk, 2 psk i 4 psk. Początkowo dowództwo 9 psk przebywało w Hrubieszowie, a szwadrony pułku na północno – wschodnich krańcach Polski. Pierwszym dowódcą pułku zostaje płk Franciszek Kaczkowski. Do 1924 pułk podlega DOK IX, ale stacjonuje eksterytorialnie na terenie DOK II we Włodawie, dokąd został przeniesiony w listopadzie 1921. W trakcie pierwszych lat istnienia uzupełniono stany i uporządkowano organizację pułku. W latach 1921-1924 był on pułkiem jazdy dywizyjnej.
Po reorganizacji pułków strzelców konnych w samodzielne oddziały, 24 V 1924 pułk przechodzi do garnizonu Grajewo i Osowiec na teren DOK III. W tymże roku 9 psk wchodzi w skład IX Brygady Kawalerii, którą w 1937 roku przemianowano na Podlaską Brygadę Kawalerii.
W okresie międzywojennym pułk bierze aktywny udział w działaniach Brygady, jak również w życiu społecznym i kulturalnym na terenie powiatu. Wyrazem dobrej współpracy z miejscową ludnością było m.in. ufundowanie pułkowi przez Związek Ziemian powiatów Szczuczyn i Kolno sztandaru, którego uroczyste wręczenie odbyło się 27 IX 1928 roku. Święto Pułkowe obchodzono w dniu 29 czerwca, w rocznicę walk stoczonych przez I dywizjon 2 psk w 1920 roku. Po usilnych staraniach 14.V.1936 roku rozkazem MSWojsk. 9 psk otrzymuje imię gen. Kazimierza Pułaskiego.
W 1928 roku dowództwo nad pułkiem przejmuje płk dypl. Tadeusz Grabowski, zaś w 1931 zostaje on zastąpiony przez płk Tadeusza Falewicza, pod wodzą którego pułk bierze udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. W okresie wojny obronnej 1939 roku pułk walczy w ramach Podlaskiej BK. Początkowo pułk prowadzi działania rozpoznawcze i osłonowe oraz bierze udział w potyczkach nadgranicznych w rejonie Stawiski – Szczuczyn – Grajewo. W dniu 4 IX dwa szwadrony pułku wzmocnione baterią 14 dak i szwadronem tankietek uczestniczą w całodniowym wypadzie Podlaskiej BK na terytorium Prus Wschodnich. Następnie pułk prowadząc działania rozpoznawcze cofa się wraz z Brygadą na południe. W dniach 8-10 września walczy w rejonie Broku i Ostrowi Mazowieckiej oraz rozpoznaje w kierunku Małkini. W urządzonej w tym okresie zasadzce pułk niszczy kilkanaście pojazdów pancerno – motorowych wroga.
W dniach 12-13 września dochodzi do konfrontacji z XIX Korpusem Pancernym Guderiana. W rejonie Ciemne–Domanowo pułk stacza najcięższą i najkrwawszą ze swoich bitew. W związku z dużymi stratami następuje połączenie 3 i 4 szwadronu, ale pułkowi udaje się uniknąć okrążenia i dotrzeć w rejon Puszczy Białowieskiej, skąd nadal w ramach Podlaskiej BK cofa się na Polesie.
19 września na Wołyńskim Polesiu 9 psk wchodzi w skład SGO “Polesie” gen. Kleeberga. Tam otrzymuje uzupełnienie w amunicji i ludziach. Ostatnia dekada września to marsz w ramach SGO “Polesie” na zachód i nieustające walki z dywersantami i oddziałami radzieckimi. Od 3 do 5 października pułk bierze udział w ostatniej bitwie kampanii wrześniowej pod Kockiem. Wraz z innymi oddziałami Podlaskiej BK stanowi północną osłonę Grupy i w rejonie Wróbliny Starej i Nowej toczy ciężkie walki z oddziałami nadchodzącej niemieckiej 29 DPZmot. Pułk kapituluje w dniu 6 X 1939 r.
Odradzające się po latach niewoli Wojsko Polskie musiało z konieczności w pewnym zakresie korzystać ze wzorców państw zaborczych. Dotyczyło to nie tylko spraw podstawowych (regulaminy, instrukcje, itd.), lecz również strefy obyczajowości wojskowej. Wśród wielu elementów obcych, jakie przyjęły się na stałe w Wojsku Polskim, były odznaki pułkowe, których zwyczaj ustanowienia wywodzi się z armii carskiej.
Czytaj dalej Odznaka
W wojsku II Rzeczypospollitej ogromną wagę przywiązywano do symboli świadczących o znakomitej przeszłości danej jednostki wojskowej. Zabiegano więc usilnie o posiadanie takich symboli jak sztandar, odznaka pułkowa, czy tez posiadanie właściwego szefa pułku.
Czytaj dalej Szef honorowy
Sztandar wojskowy był i jest nieprzemijającym symbolem wierności Ojczyźnie, honoru, męstwa oraz tradycji danej jednostki. Ponieważ był emblematem przysługującym wojsku narodu suwerennego, cieszył się w okresie międzywojennym szczególną estymą. 9 psk, choć utworzony w 1921 roku, własnego sztandaru doczekał się dopiero w 1928 roku. Wzór sztandaru 9 psk został zatwierdzony Dziennikiem Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 25/1927, poz. 318 i był zgodny z Rozporządzeniem Prezydenta RP z 13 XII 1927 r.
Kawaleria polska okresu międzywojennego była jedyną konnicą na świecie, w której istniał zwyczaj śpiewania żurawiejek. Ta krótka dwuwierszowa, rymowana przyśpiewka, dowcipna, a często złośliwa, czasami wręcz nieprzyzwoita, była wykonywana zawsze z jednym niezmiennym refrenem dla całej kawalerii.
Franciszek Kaczkowski urodził się 3 XII 1877 roku w Chobułkowej w powiecie Włodzimierskim na Wołyniu, jako syn Henryka i Zygmunty z domu Raciborskiej. Jego ojciec – lekarz był powstańcem styczniowym, a następnie w latach 1863-1865 więźniem carskim, dlatego też przekazał synowi podstawowe patriotyczne wychowanie.
W latach 1891-1897 Franciszek Kaczkowski uczęszczał do prywatnego gimnazjum, a następnie zdał egzamin I kategorii przy Szkole Wojskowej w Elizawetgrodzie.
W lipcu 1897 roku wstąpił jako ochotnik do 21 pułku dragonów Białoruskich w armii carskiej. W jego szeregach brał udział w walkach na froncie rosyjsko-japońskim. Po powrocie z frontu w 1905 roku objął stanowisko dowódcy szkoły konnych pionierów przy 7 pułku huzarów Białoruskich. W roku 1911 już w stopniu podrotmistrza zostaje słuchaczem Wyższej Oficerskiej Szkoły Jazdy w Piotrogrodzie i Cesarskiego Instytutu Archeologii w tym samym mieście. Z końcem 1913 roku wraca do 7 pułku huzarów.
Czytaj dalej płk Franciszek Kaczkowski (1921-1927)
